• 1
  • 2
  • 3

Nowości

  • Z dziejów sztucznej muszki w Transylwanii

    Z DZIEJÓW SZTUCZNEJ MUSZKI W TRANSYLWANII Ernest Friedel, dyrektor Märkischen Provinzial-Museum w Berlinie, w 1886 r. odbył podróż na Węgry Czytaj więcej
  • Oceny prawne kłusownictwa rybackiego

    Wojciech Radecki Oceny prawne kłusownictwa rybackiego Streszczenie zwróceniem uwagi na różne warianty zbiegu wykroczeń i przestępstw z ustawy rybackiej z Czytaj więcej
  • No Killowscy - desantowcy

    Będę podziwiany, a efekt psychologiczny jest taki, że część pozostałych wędkarzy nie chcąc być frajerami i czekać, aż im przełowią Czytaj więcej
  • Roboty utrzymaniowe i prace regulacyjne

    Roboty utrzymaniowe i prace regulacyjne Od 50. lat XX wieku ten sam sposób działania. Obecnie część robót hydrotechnicznych jest współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich. Począwszy Czytaj więcej
  • Przywrócenie ciągłości biologicznej rzek

    Przywrócenie ciągłości biologicznej rzek. Sztuczne bariery zatrzymują transport rumowiska, zmieniając skład osadów rzecznych oraz naturalną erozję rzeki. Bariery mają również wpływ na Czytaj więcej
  • Rewitalizacja, renaturyzacja

    Rewitalizacja, renaturyzacja. Priorytety środowiskowe wynikające z Dyrektywy Wodnej. Niniejsze rozważania dotyczą cieków o charakterze podgórskim i górskim, ponieważ świat zwierzęcy Czytaj więcej
  • Melioracja, regulacja, zabudowa

    Melioracja, regulacja, zabudowa. Czy to są priorytety środowiskowe! Przed II Wojną Światową – woda jeszcze była. Sprzyjał temu system kilkudziesięciu tysięcy Czytaj więcej
  • Wczoraj wyszedłem nad rzekę, 6

    Wczoraj wyszedłem nad rzekę 6         Rozleniwiony, przesycony słońcem lipiec. Kolejne dni obłędnego słońca, duchota nagrzanego powietrza. Ta ciepła miękkość Czytaj więcej
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38

Prawo na kłusownika

 Przede wszystkim – lepiej zapobiegać niż leczyć. Lepiej zmniejszać liczbę ludzi łamiących prawo dotyczące ochrony przyrody i rybactwa oraz inne, istotne akty prawne związane z wędkarstwem niż mnożyć liczbę strażników i karać. Policja i sądy nie wychowują społeczeństwa – one mają tylko sprowadzać na dobrą drogę tych, którzy nie stosują się do zasad współżycia społecznego.
Wychowują przede wszystkim środowiska, w których się obracamy, stwarzając pozytywne wzorce, motywując do ich naśladowania i ustalając kanony postępowania, które funkcjonują jako obyczaj, a niekiedy są włączane do systemu prawnego.
Jeżeli środowiska społeczne nie przekazują pozytywnych wzorców, wypaczają rozumienie porządku społecznego i prawnego to prowadzą do demoralizacji.
Jednym ze sposobów oddziaływania społecznego jest zrzeszanie się w stowarzyszenia, które realizują cele statutowe, z założenia przynoszące pożytek społeczny.
Wychowawczą rolę ma, między innymi, spełniać procedura i kara, uświadamiając niewłaściwość postępku oraz wskazując sposób zadośćuczynienia za szkody (społeczne i materialne) wynikłe z jego popełnienia.
jkow15 03a


Stowarzyszenie, które chce uzyskać uznanie swoich roszczeń przed sądem powinno, a nawet musi dołożyć wszelkich starań aby dyscyplinować swoich członków, aby samo stowarzyszenie, za ich przyczyną, nie jawiło się sądowi jako nierzetelny użytkownik wód, będących własnością publiczną.
Tekst ten ma na celu sprowokowanie wędkarzy dysponujących wiedzą i doświadczeniem prawniczym do wzięcia udziału w wypracowaniu sposobu postępowania w sprawach o kłusownictwo.
Ten artykuł napisałem nie widząc w prowadzonych dyskusjach wyważonych sądów pochodzących od prawników i stanowiących postęp w rozważaniach oraz podpowiedź dla praktyków chroniących na co dzień wody użytkowane przez wędkarzy. Artykuł ten nie jest polemiką z tekstem prof. Radeckiego, na który powoływało się wielu dyskutantów, a którego to tekstu nie czytałem i nie starałem się przeczytać aby nie popaść w ramy polemiki, jeżeli w ogóle zachodzi tu jakakolwiek różnica poglądów.

Wśród wędkarzy rozgorzały intensywne dyskusje na temat legalności działania straży społecznej, której przedstawiciele odstępują od czynności, do których są powołani, a jednocześnie wymuszają „dobrowolne” wpłaty na rzecz Okręgu PZW, który jest uprawnionym do rybactwa na wodzie, gdzie stwierdzono wykroczenie. W dyskusjach przewijały się różne wątki – nawet proponujące wyposażenie Społecznej Straży Rybackiej w daleko idące prerogatywy, a także wręcz niebezpiecznie brzmiące („…nikt z was nie jest tak do końca czysty podczas wędkowania…”), nawiązujące do słynnego stwierdzenia bodaj prokuratora Andrieja Januarewicza Wyszyńskiego – „Dajcie mi człowieka a ja znajdę na niego paragraf”.

1. WINA I KARA
Należy rozróżnić dwa pojęcia występujące w systemie prawnym – orzeczenie winy i ukaranie. Oznacza to, że organ orzekający może uznać winę obwinionego o popełnienie wykroczenia ale odstąpić od wymierzenia kary lub poprzestać na zastosowaniu środków wychowawczych. Nie można mówić o odstąpieniu od ukarania bez stwierdzenia zaistnienia wykroczenia i prawomocnego przypisania winy za jego popełnienie konkretnej osobie (osobom).
Inną sprawą jest odmowa wszczęcia postępowania lub umorzenie postępowania z powodu braku możliwości wydania merytorycznego rozstrzygnięcia co do winy, ale wówczas wyklucza się jakiekolwiek ukaranie lub odstąpienie od ukarania.
W przypadku stwierdzenia wykroczenia organy uprawnione mają obowiązek podjęcia czynności wyjaśniających, które mają prowadzić do złożenia wniosku o ukaranie. Pogląd, że nie ma obowiązku zgłaszania wykroczeń jest z gruntu błędny.

KPW Art. 54. § 1. W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych dla sporządzenia wniosku o ukaranie, Policja może przeprowadzać czynności wyjaśniające. Czynności te w miarę możności należy podjąć w miejscu popełnienia czynu bezpośrednio po jego ujawnieniu i zakończyć w ciągu miesiąca.
(Słowo „może” w pierwszym zdaniu jest uprawnieniem Policji do dokonywania czynności, a nie do ich zaniechania. Poza tym, w przypadku niektórych wykroczeń okoliczności winy są oczywiste i nie wymagają prowadzenia czynności wyjaśniających.)


W innym miejscu KPW stanowi:
Art. 61.
§ 2. Można odmówić wszczęcia postępowania, a wszczęte umorzyć, jeżeli:
….
2) wobec sprawcy zastosowano środek oddziaływania w postaci pouczenia, zwrócenia uwagi lub ostrzeżenia albo środek przewidziany w przepisach o odpowiedzialności dyscyplinarnej lub porządkowej, a środek ten jest wystarczającą reakcją na wykroczenie.


Wystarczającą czyli żadne inne środki oddziaływania czy kary nie mają już zastosowania.

Wolni obywatele demokratycznego państwa stosują się do zapisanych w prawie zasad, a przypadki przekraczania prawa raportują do organów zajmujących się ściganiem naruszeń prawa, zaś swoich racji dochodzą przed niezawisłymi sądami. Wolni obywatele to tacy, którzy dobrze znają system prawny obowiązujący w kraju, a także znają sposoby praworządnego stosowania prawa. W takim systemie nie ma miejsca na „ludowe poczucie sprawiedliwości” czy „społeczne” orzekanie o winie i karze. Między innymi z tego powodu zostały zlikwidowane kolegia do spraw wykroczeń, gdzie w sprawach winy i kary decydowali ludzie do tego nieprzygotowani, często reprezentując w swych orzeczeniach interes polityczny lub gospodarczy swoich mocodawców. Tak więc społeczna kontrola przestrzegania prawa polega na rejestracji przekroczeń prawa i zgłaszaniu ich właściwym służbom w celu zabezpieczenia praw i roszczeń pokrzywdzonego oraz w celu sprawiedliwego orzeczenia winy sprawcy i oszacowanie wyrządzonej przez niego szkody lub spowodowanego przez niego zagrożenia oraz nałożenie kary, która ma zapobiec powtarzaniu się takich wykroczeń w przyszłości.


2. WNIESIENIE WNIOSKU O UKARANIE
Zgodnie z art. 57 par. 1 ustawy kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, podstawę do wszczęcia postępowania przez sąd stanowi wniosek o ukaranie złożony przez organ uprawniony do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w danej sprawie (prokurator, policja, inne służby określone w ustawach – np. Państwowa Straż Rybacka, niektóre organy administracji i ich służb – w określonych przypadkach itp.) a w niektórych przypadkach podstawę tę stanowi wniosek pokrzywdzonego

KPW Art. 57. § 1. Podstawę do wszczęcia postępowania stanowi wniosek o ukaranie złożony przez organ uprawniony do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w danej sprawie, a w wypadkach określonych w art. 27 § 1 i 2 także wniosek złożony przez pokrzywdzonego.


Art. 27. § 1. W sprawach o wykroczenia ścigane na żądanie pokrzywdzonego, pokrzywdzony może samodzielnie wnieść wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy.
 (Wykroczenia z zakresu Ustawy o rybactwie nie są wykroczeniami ściganymi „na żądanie pokrzywdzonego” ale są wykroczeniami z mocy ustawy)

§ 2. W sprawach o wykroczenia inne niż określone w § 1, pokrzywdzony może samodzielnie wnieść wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy, jeżeli w ciągu miesiąca od powiadomienia o wykroczeniu organu uprawnionego do występowania w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego nie zostanie powiadomiony o wniesieniu przez ten organ wniosku o ukaranie albo otrzyma zawiadomienie, o którym mowa w art. 54 § 2.
(Art. 54, § 2. Jeżeli czynności wyjaśniające nie dostarczyły podstaw do wniesienia wniosku o ukaranie, zawiadamia się o tym ujawnionych pokrzywdzonych. W zawiadomieniu należy wskazać przyczynę niewniesienia wniosku o ukaranie.)

§ 3. Jeżeli pokrzywdzony złożył wniosek o ukaranie, pomimo że oskarżyciel publiczny także złożył taki wniosek, wniosek pokrzywdzonego traktuje się jako oświadczenie wskazane w art. 26 § 3.

§ 4. Prezes sądu zawiadamia o wniesieniu wniosku o ukaranie, o którym mowa w § 1 i 2, właściwego oskarżyciela publicznego. Jeżeli oskarżyciel ten w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia wniesie w sprawie o ten sam czyn tej samej osoby publiczny wniosek o ukaranie, wniosek pokrzywdzonego traktuje się jak oświadczenie wskazane w art. 26 § 3.

KPW Art. 26.
§ 1. O przesłaniu wniosku o ukaranie do sądu oskarżyciel publiczny zawiadamia ujawnionego pokrzywdzonego, pouczając go o uprawnieniach, o których mowa w § 3.

§ 2. Sąd zawiadamia ujawnionego pokrzywdzonego o terminie rozprawy.

§ 3. Pokrzywdzony może do rozpoczęcia przewodu sądowego albo bezpośrednio po rozpoczęciu posiedzenia, o którym mowa w art. 60 § 1 pkt 1-3 i 6, oświadczyć, że będzie działał obok oskarżyciela publicznego jako oskarżyciel posiłkowy.




OSKARŻYCIEL PUBLICZNY
KPW Art. 17. § 1. Oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia jest Policja, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 2. W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określone w Kodeksie pracy, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, jeżeli ustawa tak stanowi, oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.

§ 3. Organom administracji rządowej i samorządowej, organom kontroli państwowej i kontroli samorządu terytorialnego oraz strażom gminnym (miejskim) uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniły wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie.

§ 4. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, nadać w sprawach o wykroczenia uprawnienia oskarżyciela publicznego także innym instytucjom państwowym, samorządowym lub społecznym, określając zakres spraw, w których w ramach swego działania mogą występować z wnioskiem o ukaranie za ujawnione przez siebie wykroczenia, mając na względzie zakres ustawowych uprawnień takich instytucji oraz potrzebę ochrony dóbr szczególnie narażonych na naruszenia ze strony sprawców wykroczeń.


POKRZYWDZONY
Art. 25. § 1. Pokrzywdzonym jest ten, czyje dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie.
…...
§ 4. Pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.



Naprawienie szkody przez sprawcę mogłoby stanowić podstawę do odstąpienia poszkodowanego od składania wniosku o ukaranie lub wycofanie takiego wniosku jedynie w niżej opisanym przypadku i nie znajduje zastosowania do sytuacji przyłapania kłusownika „na gorącym uczynku”.
Odstąpienie pokrzywdzonego działającego w charakterze oskarżyciela posiłkowego występującego z wnioskiem o ukaranie powoduje umorzenie postępowania tj. orzekania o winie i karze. Jednak w odniesieniu do PZW taka sytuacja mogłaby mieć miejsce tylko w sytuacji kiedy występowałby jako pokrzywdzony z wnioskiem o ukaranie w trybie art. 27 §2 (tj. po odmowie niesienia wniosku o ukaranie przez oskarżyciela publicznego, który wyczerpał możliwości wniesienia wniosku o ukaranie stosownie do Art. 54 §2 KPW)

KPW Art. 28. § 1. Odstąpienie oskarżyciela posiłkowego, o którym mowa w art. 27 § 1 i 2, od oskarżenia, powoduje umorzenie postępowania.

Sprawą pokrzywdzonego (w przypadku kłusownictwa – rybackiego użytkownika wody) jest zgodne z prawem dochodzenie sprawiedliwego osądzenia sprawcy wykroczenia i domaganie się zadośćuczynienia za wyrządzone przez niego szkody. Warto pamiętać, że gdzie nie ma szkody lub gdy sam poszkodowany lub jego reprezentanci nie potrafi wykazać szkody tam nie może być zadośćuczynienia. Sąd może powziąć takie wrażenie, jeżeli poszkodowany nie podejmuje czynności procesowych, które wskazywałyby na jego zainteresowanie wynikiem postępowania. Często sądy nie dysponują wiedzą na temat wszystkich okoliczności zaistniałego wykroczenia i mając przed sobą jedynie sprawcę są bardziej skłonne uznać jego argumentację. Dlatego nie wystarczy doprowadzić do postawienia sprawcy przed sądem. Trzeba aktywnie i umiejętnie uczestniczyć w procesie orzekania o winie i karze aby wykazać sądowi zasadność skazania i ukarania obwinionego o wykroczenia z zakresu ustawy rybackiej.

3. PAŃSTWOWA STRAŻ RYBACKA I SPOŁECZNA SR
Strażnicy Państwowej Straży Rybackiej pełnią służbę w organach administracji państwowej i podlegają przepisom ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych i innym, właściwym ustawom.

Kandydaci na strażników Społecznej Straży Rybackiej, powoływanej przez starostę, muszą spełniać wymagania stawiane strażnikom PSR.
Zgodnie z Ustawą o rybactwie „...zadaniem SSR jest współdziałanie z Państwową Strażą Rybacką w zakresie kontroli przestrzegania ustawy oraz przepisów wydanych na jej podstawie.”
Strażnicy SSR mają więc tylko zadania kontrolne i to wykonywane we współdziałaniu z PSR, a do ich realizacji są wystarczająco wyposażeni w pewne uprawnienia przysługujące strażnikom PSR:

Art. 23. 1. W czasie wykonywania czynności służbowych strażnik Państwowej Straży Rybackiej jest uprawniony do:
1) kontroli dokumentów uprawniających do połowu ryb u osób dokonujących połowu oraz dokumentów stwierdzających pochodzenie ryb u osób przetwarzających lub wprowadzających ryby do obrotu,
2) kontroli ilości masy i gatunków odłowionych ryb, przetwarzanych lub wprowadzanych do obrotu oraz przedmiotów służących do ich połowu,
3) zabezpieczenia porzuconych ryb i przedmiotów służących do ich połowu w wypadku niemożności ustalenia ich posiadacza,
4) żądania wyjaśnień i wykonywania czynności niezbędnych do przeprowadzania kontroli, a w wypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia:
b) odebrania za pokwitowaniem ryb i przedmiotów służących do ich połowu, z tym że ryby należy przekazać za pokwitowaniem uprawnionemu do rybactwa, a przedmioty zabezpieczyć,


Wyniki kontroli, a zwłaszcza fakt zaistnienia wykroczenia mają przekazywać odpowiednim organom uprawnionym do nakładania kar w drodze mandatu lub do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego.

Ustawa o rybactwie śródlądowym całkiem zasadnie nie nadała strażnikom SSR wielu uprawnień istotnych dla niniejszych rozważań, które posiadają organy uprawnione do orzekania i do występowania przed sądami, w tym strażnicy PSR:
Art. 23. 1. W czasie wykonywania czynności służbowych strażnik Państwowej Straży Rybackiej jest uprawniony do:
4) żądania wyjaśnień i wykonywania czynności niezbędnych do przeprowadzania kontroli, a w wypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia:
a) legitymowania osób podejrzanych w celu ustalenia ich tożsamości,
5) dokonywania czynności sprawdzających w postępowaniu w sprawach o wykroczenia określone w przepisach ustawy, udziału w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego oraz wnoszenia środków zaskarżenia od rozstrzygnięć zapadłych w kolegium do spraw wykroczeń,
6) nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w ustawie,



4. KARY, ŚRODKI KARNE A ODSZKODOWANIE
Pewne nieporozumienia zachodzą również w odniesieniu do problemu kary i zadośćuczynienia oraz odszkodowania.

Karami za wykroczenia są:

KW Art. 18.
1) areszt,
2) ograniczenie wolności,
3) grzywna,
4) nagana.


Oprócz kar sąd może zastosować środki karne

KW Art. 28.
§ 1. Środkami karnymi są:
1) zakaz prowadzenia pojazdów,
2) przepadek przedmiotów,
3) nawiązka,
4) obowiązek naprawienia szkody,
5) podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób,
6) inne środki karne określone przez ustawę.
§ 2. Środki karne można orzec, jeżeli są one przewidziane w przepisie szczególnym, a orzeka się je, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
§ 3. Przepadek przedmiotów można orzec, choćby zachodziła okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy.
§ 4. Obowiązek naprawienia szkody orzeka się w sposób określony w przepisie szczególnym.
……………………….
KW Art. 30.
§ 1. Przepadek przedmiotów obejmuje narzędzia lub inne przedmioty, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia wykroczenia, a jeżeli przepis szczególny tak stanowi - także przedmioty pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia.
§ 2. Przepadek przedmiotów nie będących własnością sprawcy wykroczenia można orzec tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi.
§ 3. Przepadek przedmiotów następuje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
§ 4. Przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na własność Skarbu Państwa, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 5. Przepadku nie orzeka się, jeżeli byłoby to niewspółmierne do wagi popełnionego wykroczenia, chyba że chodzi o przedmiot pochodzący bezpośrednio z wykroczenia.
………………………………….
KW Art. 32. Nawiązkę orzeka się na rzecz pokrzywdzonego w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.


Wykroczenia z zakresu obowiązywania Ustawy o rybactwie śródlądowym (Dz.U.Nr z 1985r. z późniejszymi zmianami) w odniesieniu do popełniających wykroczenia w czasie uprawiania amatorskiego połowu ryb są zagrożone karą w postaci grzywny oraz środkami karnymi. Ukaranie za wykroczenie może nastąpić w formie mandatu karnego (grzywny) nałożonego przez uprawnione organy (np. Państwową Straż Rybacką) lub kary (grzywny) albo środka karnego (nawiązki do 5-krotnej wartości ryb, przepadku przedmiotów, nawet nie należących do sprawcy, zakazu amatorskiego połowu ryb – cofnięcia karty wędkarskiej) orzeczonych przez sąd. Kary w odniesieniu do kłusowników rybackich są bardziej dotkliwe i obejmują grzywnę, ograniczenie albo pozbawienie wolności do lat 2, nawiązkę w wysokości określonej przez sąd (a więc nie ograniczoną wartością złowionych ryb), przepadek przedmiotów, w tym nie należących do sprawcy.

Grzywna jest należnością Skarbu Państwa, czyli właściciela wód, na których PZW jest uprawnionym do rybactwa na mocy użyczenia lub dzierżawy.
Nie wdrażając właściwej procedury i nie informując przedstawicieli właściciela (np.PSR, policji) strażnicy SSR (i udzielające im takiej instrukcji PZW) uniemożliwiają właścicielowi ukaranie popełniającego wykroczenie. Nie sądzę aby ktokolwiek z czytających uznał za właściwe takie postępowanie wobec właściciela, którego wody użytkuje lub była zachwycony takim postępowaniem dzierżawcy lub użytkownika swojej własności.
Warto też zaznaczyć, że organy uprawnione do nakładania kar w trybie administracyjnym (PSR, policja) mogą karać grzywną w postaci mandatu karnego, ale nie mogą orzec nawiązki czy przepadku mienia. O zastosowaniu środka karnego dotyczącego wolności i mienia orzeka sąd. To podstawy praworządności w demokratycznym państwie prawa.

Środek karny w postaci nawiązki ma na celu naprawienie szkody i przywrócenie stanu pierwotnego. Nawiązka jest czymś więcej niż odszkodowaniem. Odszkodowanie nie może bowiem przekraczać aktualnej szkody w mieniu. W formie uproszczonej oznacza to, że nie można „zarabiać” na odszkodowaniu. W naszym przypadku odszkodowanie nie mogłoby przekraczać wartości skłusowanych ryb, w praktyce zaś wyniosłoby ZERO, bo na poczet odszkodowania, zgodnie z zasadą miarkowania odszkodowania (Compensatio lucri cum damno), zalicza się wszelkie korzyści, o jakie poszkodowany ewentualnie wzbogacił się w następstwie zdarzenia powodującego szkodę, szkody. Czyli wartość ryb odebranych kłusownikowi i przekazanych (zgodnie z ustawą) uprawnionemu do rybactwa odejmowałaby się od wartości ryb skłusowanych, które to wartości są przecież identyczne.

Nawiązka, w postaci pięciokrotnej wartości nieprawnie pozyskanych ryb stanowi rekompensatę dla środowiska, które zostało zubożone przez fakt niekontrolowanej eksploatacji. Doprowadzenie do orzeczenia nawiązki przez sąd jest niewątpliwą korzyścią dla interesów pokrzywdzonego i dla prowadzonej przez niego działalności.


5. ZASTOSOWANIE KAR, ŚRODKÓW KARNYCH I ŚRODKÓW ODDZIAŁYWANIA WYCHOWAWCZEGO. SKAZANIE BEZ PRZEPROWADZANIA ROZPRAWY
Kodeks wykroczeń nakłada na organ orzekający pewne wytyczne odnośnie wymierzania kary. Wymierzanie kary jest następstwem skazania tj. orzeczenia o winie.

Art. 33. § 1. (30) Organ orzekający wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu i biorąc pod uwagę cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego.
§ 2. (31) Wymierzając karę, organ orzekający bierze pod uwagę w szczególności rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy, pobudki, sposób działania, stosunek do pokrzywdzonego, jak również właściwości, warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego stosunki rodzinne, sposób życia przed popełnieniem i zachowanie się po popełnieniu wykroczenia.
§ 3. Jako okoliczności łagodzące uwzględnia się w szczególności:
1) działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych lub osobistych;
2) działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem silnego wzburzenia wywołanego krzywdzącym stosunkiem do niego lub do innych osób;
3) działanie z pobudek zasługujących na uwzględnienie;
4) prowadzenie przez sprawcę nienagannego życia przed popełnieniem wykroczenia i wyróżnianie się spełnianiem obowiązków, zwłaszcza w zakresie pracy;
5) przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw swego czynu.


Okoliczności wymienione w Art. 33 §2 i §3 pkt.5 stanowią jedynie okoliczności łagodzące w wymierzaniu kary, a nie stanowią powodu dla odmowy wszczęcia lub dla umorzenia postępowania

Kodeks wykroczeń w tym samym Art. 33 wymienia okoliczności obciążające, z których podkreślone przeze mnie mogą mieć zastosowanie do kłusowników:

Art. 33 § 4. Jako okoliczności obciążające uwzględnia się w szczególności:
1) (32) (skreślony);
2) (33) działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej;
3) działanie w sposób zasługujący na szczególne potępienie;
4) (34) (skreślony);
5) uprzednie ukaranie sprawcy za podobne przestępstwo lub wykroczenie;
6) chuligański charakter wykroczenia;
7) (35) działanie pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego;
8) popełnienie wykroczenia na szkodę osoby bezradnej lub osoby, której sprawca powinien okazać szczególne względy;
9) popełnienie wykroczenia we współdziałaniu z małoletnim.

§ 5. (36) Przepisy § 1-4 stosuje się odpowiednio do środków karnych.



Sprawca może pod pewnymi warunkami „poddać się karze dobrowolnie” (patrz niżej), jednak wobec organu, który jest uprawniony do nałożenia kary lub środka karnego. Ta instytucja dotyczy szczególnie postępowania przed sądem (nieco bez sensu wydaje się dobrowolne poddanie się karze w postępowaniu mandatowym) i ma na celu ograniczenie zaangażowania sądu (organizowania posiedzeń, wzywania stron i świadków, badanie dowodów itp)

Art. 58. § 1. Oskarżyciel publiczny może, za zgodą obwinionego, przesłuchanego uprzednio w toku czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 6, umieścić we wniosku o ukaranie wniosek o skazanie obwinionego za zarzucany mu czyn bez przeprowadzania rozprawy i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego albo odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego.
(Proszę zwrócić uwagę, że obwiniony może zostać skazany, a sąd może odstąpić od wymierzenia kary – ważne wobec członka PZW – o tym na końcu artykułu – przyp. JK)

§ 2. Wniosek o skazanie, o którym mowa w § 1, jest możliwy tylko wówczas, gdy w świetle zebranych dowodów wyjaśnienia obwinionego oraz okoliczności popełnienia wykroczenia nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy.

§ 3. Obwiniony, jeżeli nie dotyczy go wniosek o skazanie, może po wezwaniu na rozprawę lub zawiadomieniu o jej terminie wystąpić z wnioskiem o skazanie w określony sposób bez przeprowadzania rozprawy.


Do wystąpienia z wnioskiem o skazanie bez przeprowadzania rozprawy może wystąpić oskarżyciel publiczny lub obwiniony.
Takie uprawnienia nie przysługują strażnikom SSR. Ten brak uprawnień sprawia, że strażnicy SSR nie mogą odstępować od zawiadomienia o wykroczeniu organów właściwych do zadecydowania o ukaraniu lub o odstąpieniu od niego lub o złożeniu wniosku o ukaranie (jako oskarżyciel publiczny lub posiłkowy) do właściwego sądu. Odstępując od przekazania wyników kontroli (co jest ich rolą) nie dopełniają swoich obowiązków i utrudniają postępowanie w sprawie o wykroczenie powołanym do tego organom. Dodatkowo, dokonują tego zaniechania przyjmując korzyść majątkową na rzecz uprawnionego do rybactwa, z którym są związani (jako np. członkowie stowarzyszenia). Skoro występują korzystając z ochrony właściwej dla pracowników urzędów państwowych oraz są, choć społecznie, częścią administracji samorządowej to odstępując od obowiązków w zamian za przyjęcie korzyści materialnej, którą w pewnym sensie wymuszają (pokrywając to listkiem figowym „dobrowolności” wpłaty) to działanie to nosi znamiona korupcji.
Jest to o tyle istotne, że odstępując od wdrożenia postępowania wyświadcza się całej sprawie „niedźwiedzią przysługę”.
Jeżeli nie są rejestrowane rozstrzygnięcia w sprawach o wykroczenia rybackie to takie wykroczenia nie istnieją w statystykach, ergo nie ma formalnych przesłanek do zajmowania się problemem i np. zwiększania nakładów państwa na PSR lub na działania w kierunku ochrony praw uprawnionych do rybactwa.




Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia stanowi, że:
„Zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego.

KPW Art. 41. W stosunku do sprawcy czynu można poprzestać na zastosowaniu pouczenia, zwróceniu uwagi, ostrzeżeniu lub na zastosowaniu innych środków oddziaływania wychowawczego.”


Niemniej jednak sprawca czynu musi być określony, jego wina orzeczona przez uprawniony do tego organ (PSR, Policję, sąd), a przepis dotyczy tylko sposobu oddziaływania na sprawcę.
Nie można środków oddziaływania wychowawczego mylić z karą lub środkiem karnym. Środek oddziaływania wychowawczego nie może mieć wymiaru finansowego, bo wtedy byłby równoznaczny z karą (grzywny lub nawiązki) – to kary lub środki karne mają wymiar finansowy. Ponadto, aby odstąpić od ukarania trzeba mieć uprawnienia do orzekania o winie i o zastosowaniu kary, jak wspomniałem powyżej.

Wielu wędkarzy wyraża wątpliwość czy za zabranie ryb ponad limit czy z naruszeniem ustalonych przez użytkownika wody, zaostrzonych w stosunku do zawartych w Rozporządzeniu o ochronie ryb i raków wymiarów czy okresów ochronnych ryb może być ścigane przez właściwe organy i czy obowiązuje wszystkich – wędkarzy i rybaków.
Czy zabranie ryb ponad limit określony przez upoważnionego do rybactwa jest wykroczeniem. Uważam, że bezpośrednio nie. Ale, udzielając pozwolenia na połów ryb uprawniony do rybactwa określa warunki, na jakich to pozwolenie może być wykonywane. Robi to mając na względzie warunki racjonalnej gospodarki rybackiej. Rozumując logicznie osoba, która zabiera z łowiska ryby, których nie obejmuje pozwolenie narusza warunki tego pozwolenia i działa tak jakby go nie posiadała. A amatorski połów ryb bez zezwolenia uprawnionego do rybactwa podlega karze w postaci grzywny oraz środków karnych przewidzianych w Ustawie.

6. CO ROBIĆ?
Słusznym jest pogląd, że każda krytyka powinna przedstawiać propozycję rozwiązania problemu i znalezienia lepszej metody uzyskania efektu niż krytykowany sposób postępowania.

Co zatem zrobić aby skutecznie doprowadzać do egzekwowania prawa w odniesieniu do rybackiego korzystania z wód i do uzyskiwania skazania popełniających wykroczenia metodami cywilizowanymi?

1. Dyscyplinować wędkarzy aby członkowie stowarzyszenia nie przyczyniali się do występowania kłusownictwa.
2. Uczestniczyć w systemie prawnym państwa i stosować się do procedury opisanej w przepisach prawa
3. Korzystać z uprawnień nadanych pokrzywdzonemu do egzekwowania należnego zadośćuczynienia
4. Doprowadzać do rozpoznawania spraw o kłusownictwo przed sądami aby unaocznić skalę i znaczenie problemów powodowanych przez kłusownictwo
5. Ułatwiać pracę sądów przez doprowadzenie do składania wniosków o ukaranie bez przeprowadzania rozprawy
6. Współpracować z lokalnymi samorządami i instytucjami w celu zmniejszenia liczby kłusowników nad wodami – uzasadniać wartość wędkarstwa dla lokalnych społeczności
7. Wciągać do współpracy, a w razie potrzeby zatrudniać ludzi doświadczonych w występowaniu przed sądem i w sposobach zastosowania procedur do uzyskania korzystnych orzeczeń.
8. Nie przeszkadzać organom państwa w ściganiu kłusownictwa (np. przez ukrywanie części problemu drogą pobierania „dobrowolnych” opłat w zamian za odstąpienie od zgłoszenia wykroczenia)

Przede wszystkim, posługiwać się środkami prawnymi, a nie pozaprawnymi.
Doprowadzanie do postępowania przed sądem umożliwia zastosowanie środków karnych, podczas gdy np. postępowanie mandatowe skutkuje najwyżej grzywną, która jest należnością Skarbu Państwa. PZW może występować jako oskarżyciel posiłkowy, artykułując swoje roszczenia i domagając się zadośćuczynienia (nawiązki). Powołane do tego są statutowe organy Związku lub upoważnieni pracownicy. Szczególnie w Okręgach, których działacze mają jakiś rodzaj przygotowania prawniczego (którym się chlubią), a w sprawach wymagających środków prawnych popierają nie mające wiele wspólnego z praworządnością metody wymuszania „dobrowolnych” wpłat na rzecz okręgu, przyjmowanych na druku KP, pod groźbą wdrożenia procedury ukarania za wykroczenie, a w dodatku narażając społecznych strażników rybackich, powoływanych przez starostę, na zarzut zaniechania wykonywania swoich obowiązków i na zarzut zatajania wyników kontroli.
Stowarzyszenie musi być reprezentowane przez ludzi, którzy wykorzystają prawne możliwości stwarzane przez procedurę.
Prawidłową drogą do celu jest właściwe przeprowadzenie postępowania przygotowawczego i wystąpienie przez uprawnione organy z wnioskiem o ukaranie oraz właściwe reprezentowanie uprawnionego do rybactwa jako pokrzywdzonego, który występuje w roli oskarżyciela posiłkowego. Zasadne jest w tej sprawie umożliwienie sądowi wydanie orzeczenia bez rozprawy, używając instytucji dobrowolnego poddania się karze przez sprawcę wykroczenia. W tym celu należy doprowadzić do sporządzenia przez właściwego oskarżyciela publicznego odpowiednio sformułowanego i udokumentowanego wniosku oraz uzyskać zgodę sprawcy na poddanie się karze w wymiarze zaproponowanym przez oskarżyciela publicznego bez rozprawy. Odpowiedni wzór wniosku jest zawarty poniżej:

Do pobrania wzór wniosku w formacie pdf icon pdf, 100 KB

Jeżeli wykroczenie popełni członek związku, na szkodę swojej organizacji, w ramach której jest powołany do ochrony wód i do prowadzenia racjonalnej gospodarki to może to być dla orzekającego sądu okolicznością obciążającą. Na przykład:
3) działanie w sposób zasługujący na szczególne potępienie;
8) popełnienie wykroczenia na szkodę osoby bezradnej lub osoby, której sprawca powinien okazać szczególne względy;


czy wreszcie, chyba nierzadkie
9) popełnienie wykroczenia we współdziałaniu z małoletnim.

W odniesieniu do członków PZW statut stowarzyszenia stanowi, że

§ 11


1. Przyjęcia do Związku można odmówić osobie, która w ciągu ostatnich 2 lat była karana za naruszanie prawa z zakresu rybactwa i ochrony przyrody lub była wydalona ze Związku orzeczeniem Sądu Koleżeńskiego Związku.

2. Od decyzji zarządu koła odmawiającej przyjęcia do Związku albo orzekającej skreślenie z ewidencji członków, przysługuje prawo odwołania do zarządu okręgu, którego decyzja jest ostateczna.



Stąd ukaranie za naruszanie prawa z zakresu rybactwa i ochrony przyrody może być podstawą do zastosowania wobec członka kar przewidzianych w statucie aż do wydalenia ze związku włącznie. Te konsekwencje mogą być dla niektórych bardziej dotkliwe, również finansowo, niż kary orzeczone przez sąd.
Nie ma się co oszukiwać – wielu kłusowników nosi legitymacje członkowskie PZW lub raczej wielu członków PZW popełnia wykroczenia z zakresu rybactwa i ochrony przyrody.
Stowarzyszenie, które chce uzyskać uznanie swoich roszczeń przed sądem powinno, a nawet musi dołożyć wszelkich starań aby dyscyplinować swoich członków, aby samo stowarzyszenie, za ich przyczyną, nie jawiło się sądowi jako nierzetelny użytkownik wód będących własnością publiczną, którego członkowie są sprawcami wykroczeń z zakresu ustawy rybackiej.

Tak więc instrumentów prawnych możliwych do wykorzystania jest wystarczająco dużo. Trzeba tylko z nich w sposób cywilizowany korzystać i właściwie odnosić się do odpowiednich kategorii czynów oraz do prawa własności i użytkowania. Prawo należy stosować, i korzystać z niego w sposób świadomy i ze znajomością rzeczy. To tak jak nie należy dawać stolarzowi zegarka do naprawienia. Trzeba poszukać zegarmistrza. Nawet w prostych naprawach trzeba słuchać jego rady.
Właściwe umiejscowienie wędkarzy w systemie prawa to także działanie na rzecz podnoszenia prestiżu wędkarstwa w społeczeństwie i pole do popisu dla wędkarzy – prawników, którzy chcieliby zrobić coś dobrego dla swojej organizacji.

 

o mnie
Wędkarz „od zawsze” (w PZW od 1968 r.). Członek Koła Miejskiego w Krośnie i (1981 – 1986) i Akademickiego Klubu Wędkarskiego „Bzdykfus” w Warszawie – jednej z „kuźni” wędkarskich talentów w Polsce. Muszkarz od 1975 r. Wtedy dostał pierwszą muchówkę, łowił na czeski „kabel” i zielony kołowrotek „Tokoz”, w którym linka notorycznie wpadała pod szpulę. W latach 80-tych związał się z sportem muchowym. Przez dwa lata - do 1988 roku, był asystentem trenera kadry. W 1989 przejął kadrę i samodzielnie prowadził ją na zawodach mistrzowskich aż do 1997 r. W latach 1991 – 1997 pełnił funkcję Wiceprezydenta FIPS-Mouche (Federation Internationale de Peche Sportive – Mouche, Międzynarodowej Federacji Wędkarskiego Sportu Muchowego), był również przewodniczącym Komisji Technicznej. Od 1997 roku jest Prezydentem FIPS-Mouche i obecnie sprawuje tą zaszczytną funkcję drugą kadencję.
Inne artykuły autora

Na Forum
Temat
Odpowiedzi
Przejrzane
Odpowiedź
Odszedł Staszek Rzepka
Przez Marek Kowalski Pt 02 Wrz 2022 12:36 pm Forum Forum ogólne
0
39465
Pt 02 Wrz 2022 12:36 pm Przez Marek Kowalski
Nowy na forum - użytkownicy przedstawiają się
Przez Piotr F So 09 Lip 2022 10:23 pm Forum Forum ogólne
1
12630
So 09 Lip 2022 10:23 pm Przez Sebaruszkiewicz
Soła
Przez Stan Cios Cz 08 Lip 2021 12:54 am Forum Forum ogólne
0
30845
Cz 08 Lip 2021 12:54 am Przez Stan Cios
Rajcza
Przez Stan Cios Wt 23 Mar 2021 2:20 am Forum Forum ogólne
0
30593
Wt 23 Mar 2021 2:20 am Przez Stan Cios
Czy pstrąg jest głodny?
Przez Sebaruszkiewicz Pt 19 Lut 2021 3:00 pm Forum Dyskusje o Artykułach
0
40326
Pt 19 Lut 2021 3:00 pm Przez Sebaruszkiewicz